حافظه SSD چیست؟
Solid State Drive یا همان SSD یک قطعه سخت‌افزاری است که می‌تواند عملکرد سیستم را افزایش دهد. SSD یک حافظه فلش مبتنی بر Nand است، اگر نمی‌دانید که منظور از حافظه مبتنی بر Nand چیست ادامه این مقاله را از دست ندهید. اگر دقت کرده باشید گفتیم که SSD یک حافظه است، پس از این به بعد SSDها را یک حافظه SSD بشناسید چون بسیاری از افراد به‌اشتباه از واژه هارد برای SSD استفاده می‌کنند که این واژه مختص هارددیسک‌ها (HDD) است.
پس در ابتدا برای آشنایی با حافظه SSD بیایید ببینیم هارددیسک‌ها چگونه کار می‌کنند…
هارددیسک HDD چگونه کار می‌کند؟
HDD یا همان هارددیسک‌ها (مطمئناً به گوشتان آشناست و یا حتی احتمالاً از آن استفاده می‌کنید) همان قطعه‌ای هست که اطلاعات کامپیوترتان را بر روی آن نگهداری می‌کنید. هارددیسک‌ها همگی دیسک سخت‌افزاری به اسم platter دارند، این پلاترها با کمک نیروی مکانیکی می‌چرخند، از طرف دیگر یک بازوی مکانیکی روی این پلاترها در حال چرخش قرار می‌گیرد و اطلاعات برای شما به نمایش درمی‌آید. نکته قابل‌توجه این است که همه این کارها با نیروی مکانیکی انجام میشود که این نیروی مکانیکی باعث تولید گرما و افزایش مصرف انرژی میشود. همچنین سرعت عملیات پردازش کاهش پیدا می‌کند. از طرف دیگر HDD ها در برابر ضربه حساس هستند و در صورت ضربه دیدن ممکن است بخشی از اطلاعات هاردتان آسیب ببیند و یا حتی ممکن است هاردتان بسوزد. به همین خاطر است که وقتی هاردی را می‌خرید فروشنده اولین توصیه‌ای که به شما می‌کند این است که مراقب باشید که هاردتان ضربه نخورد یا در حین کار اصلاً تکانش ندهید!
رابط اتصال SATA
در سال ۲۰۰۰ بود که درگاه SATA جایگزین درگاه Parallel ATA یا PATA شد. دلیل آن‌هم سرعت بالاتر و کوچک تر شدن کابل ارتباطی بود. درست ۸ سال بعد بود که نسل سوم تکنولوژی ساتا با حداکثر سرعت ۶۰۰۰ مگابایت بر ثانیه عرضه شد.
SATA ها از یک کابل خاص برای اتصال به یک مادربرد سیستم رایانه‌ای استفاده می‌کنند. وقتی یک SSD از طریق SATA به یک سیستم متصل میشود تنها نیمی از کار انجام میشود. برای اینکه SSD بتواند با سیستم صحبت کند، نیاز به یک رابط کنترل‌کننده میزبان به اسم AHCL دارند.
با افزایش سرعت و قابلیت درایوها، SATA و AHCL به‌سادگی نمی‌توانستند پهنای باند کافی برای SSD فراهم کنند به همین دلیل سازندگان SSD به دنبال یک گزینه بهتر بودند.
رابط اتصال PCI Express
رابط سخت‌افزاری دیگری است که در کارت گرافیک، کارت صدا و درایوهای M.2 هم استفاده میشود. با توجه به‌عکس اگر به مادربرد نگاه کنید به‌راحتی می‌توانید اسلات‌های PCI e (X16، X8،X4 و ( X1 را ببینید، این اعداد نشان‌دهنده این هستند که هر اسلات از چند خط انتقال داده تشکیل‌شده، هرچه تعداد این لاینها بیشتر باشد، داده بیشتری در هر زمان انتقال داده میشود و به خاطر همین است که کارت گرافیک‌ها از اسلات‌های X16 استفاده می‌کنند و M.2 می‌تواند حداکثر ۴ لاین (X4)استفاده کند.
در حال حاضر دو نسل از PCI e در حال استفاده هستند: ۳۱۰ (رایج‌ترین) و ۴۱۰. از اواسط سال ۲۰۱۹ بود که ۴۱۰ PCI e روی کار آمد که فقط از ریزپردازنده AMD Ryzen 3000 و مادر بورد X570 پشتیبانی می‌کرد.
همان‌طور که حدس می‌زنید نسخه ۴۱۰ خیلی سریع‌تر است ولی بااین‌حال هنوز حداکثر پهنای باند ۳ PCI e برای ما کفایت می‌کند. برای همین فعلاً استفاده از نسخه ۴ برای کامپیوترهای مدرن ما هم ضروری نیست.
NVMe:
PCIe مانند نسل سوم SATA است و از هردوی این‌ها برای اتصال به اجزای کامپیوتر استفاده میشود و درست مثل نسل سوم SATA قبل از اینکه هارددیسک یا SSD ها بخواهند با کامپیوتری ارتباط برقرار کنند به یک رابط کنترل‌کننده میزبان (AHCL) نیاز دارند. درایوهای مبتنی بر PCIe به یک رابط کنترل‌کننده میزبان به نام (non-volatile memory express) NVMeنیاز دارند درایوهای NVMe می‌توانند دستورات بیشتری همراه با تأخیر کمتری از هارددیسک یا SSD ها بپذیرند.
آیا باید رابط اتصال SATA را رها کنیم؟
اگرچه تکنولوژی NVMe خارق‌العاده هست ولی هنوز هیچ دلیلی وجود ندارد که از SATA استفاده نکنیم هرچند که SATA محدودیت‌هایی دارند ولی باز گزینه خوبی برای استفاده هستند و همچنین قیمت یک درایو مبتنی بر NVMe، ۱ ترابایتی با قیمت یک درایو مبتنی بر SATA، ۲ ترابایتی برابری می‌کند.
در مقاله بعدی می پردازیم به انواع حافظه SSD و مزایا و معایب آن ها
